ژیاردیازیـس: علائم، علل، درمان و پیشگیری

ژیاردیازیـس یک عفونت شایع روده ای است که توسط یک انگل میکروسکوپی به نام ژیاردیا لامبلیا ایجاد می شود. این بیماری می تواند بر افراد و حیوانات در سراسر جهان تأثیر بگذارد، به ویژه در مناطقی که بهداشت ضعیف و آب ناسالم دارند. در این مقاله با علائم، علل، درمان و پیشگیری از ژیاردیازیس آشنا خواهید شد.

آنچه خواهید خواند

علائم ژیاردیازیـس چیست؟

ژیاردیازیس بسته به شدت عفونت و سیستم ایمنی فرد می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. برخی از افراد ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشند، اما همچنان می توانند انگل را به دیگران منتقل کرده و به دیگران سرایت کنند. دیگران ممکن است تجربه کنند:

اسهال آبکی و بدبو که ممکن است متناوب با مدفوع نرم و چرب باشد.
گرفتگی و نفخ شکم
گاز و نفخ
تهوع و استفراغ
از دست دادن اشتها و کاهش وزن
خستگی و ضعف
سردرد و تب خفیف

علائم معمولاً یک تا سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض انگل ظاهر می شوند و ممکن است دو تا شش هفته یا بیشتر ادامه داشته باشند. در برخی موارد، عفونت ممکن است مزمن شود و باعث سوء جذب، کمبود ویتامین، عدم تحمل لاکتوز و مشکلات رشد در کودکان شود.

علل ژیاردیازیـس چیست؟

ژیاردیازیس در اثر بلع کیست های انگل ژیاردیا که در آب، غذا یا خاک آلوده یافت می شود، ایجاد می شود. کیست ها در برابر کلر مقاوم هستند و می توانند ماه ها خارج از میزبان زنده بمانند. هنگامی که داخل روده قرار می گیرند، کیست ها به تروفوزوئیت ها تبدیل می شوند که به دیواره روده می چسبند و تکثیر می شوند. تروفوزوئیت ها می توانند باعث آسیب به پوشش روده شوند و در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کنند. برخی از آنها نیز ممکن است انسیس شوند و در مدفوع دفع شوند و چرخه عفونت را ادامه دهند.

شایع ترین منابع انتقال ژیاردیازیـس عبارتند از:

آب آشامیدنی از دریاچه ها، رودخانه ها، نهرها، چاه ها یا سایر منابعی که ممکن است توسط مدفوع حیوانات یا انسان آلوده شوند.
خوردن غذای خام یا نیم پز که با آب آلوده شسته یا آبیاری شده باشد.
تماس مستقیم با افراد یا حیوانات آلوده به ویژه از طریق رابطه جنسی دهانی- مقعدی یا تعویض پوشک.
بلعیدن آب در حین شنا یا حمام کردن در استخرها، چشمه های معدنی یا آب های طبیعی که ممکن است آلوده باشند.

ژیاردیازیـس چگونه تشخیص داده می شود؟

ژیاردیازیس با آزمایش نمونه مدفوع برای وجود کیست ژیاردیا یا تروفوزوئیت تشخیص داده می شود. نمونه مدفوع ممکن است نیاز به جمع آوری چندین بار داشته باشد، زیرا ممکن است انگل هر روز دفع نشود. گاهی اوقات، آسپیراسیون اثنی عشر یا بیوپسی ممکن است برای گرفتن نمونه از قسمت فوقانی روده کوچک، جایی که احتمال یافتن انگل وجود دارد، انجام شود.

آزمایشات دیگری که ممکن است برای رد سایر علل اسهال یا ارزیابی میزان آسیب روده انجام شود عبارتند از:

آزمایش خون برای بررسی کم خونی، عدم تعادل الکترولیت یا التهاب
آزمایش های مدفوع برای بررسی سایر انگل ها، باکتری ها یا ویروس هایی که ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند.
آزمایش های تنفسی برای بررسی تولید هیدروژن یا متان توسط انگل یا عدم تحمل لاکتوز
آندوسکوپی برای بررسی داخل روده و نمونه برداری از بافت در صورت نیاز

ژیاردیازیـس چگونه درمان می شود؟

ژیاردیازیس را می توان با داروهای ضد انگلی که باعث از بین رفتن یا مهار رشد انگل می شوند، درمان کرد. رایج ترین داروهای مورد استفاده عبارتند از:

مترونیدازول (Flagyl): این دارو هم در برابر کیست ها و هم در برابر تروفوزوئیت ها موثر است و معمولاً به مدت ۵ تا ۱۰ روز به صورت خوراکی مصرف می شود. ممکن است عوارض جانبی مانند حالت تهوع، طعم فلزی، سردرد، سرگیجه یا ادرار تیره ایجاد کند.
تینیدازول (تینداماکس): این دارو شبیه مترونیدازول است اما می توان آن را به صورت تک دوز مصرف کرد. ممکن است عوارض جانبی کمتری ایجاد کند اما گرانتر است.
نیتازوکساناید (آلینیا): این دارو هم در برابر کیست ها و هم در برابر تروفوزوئیت ها موثر است و معمولاً به مدت ۳ روز به صورت خوراکی مصرف می شود. ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا سردرد ایجاد کند.
پارومومایسین (هوماتین): این دارو در برابر تروفوزوئیت ها اما نه کیست موثر است و معمولاً به مدت ۵ تا ۱۰ روز به صورت خوراکی مصرف می شود. ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا درد شکم ایجاد کند.

برخی از افراد ممکن است بدون هیچ درمانی از ژیاردیازیـس بهبود یابند، اما همچنان ممکن است حامل و انتشار انگل باشند. بنابراین، توصیه می شود برای اطمینان از ریشه کنی کامل عفونت، به دنبال مشاوره پزشکی و تکمیل دوره درمانی تجویز شده باشید.

چگونه می توان از ژیاردیازیـس پیشگیری کرد؟

با رعایت برخی اقدامات ساده برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آب یا غذای آلوده و رعایت بهداشت مناسب می توان از ژیاردیازیس پیشگیری کرد. این شامل:

جوشاندن، فیلتر کردن یا تصفیه آب قبل از نوشیدن یا استفاده از آن برای پخت و پز یا شستشو
پرهیز از غذاهای خام یا نیم پز که ممکن است آلوده باشند، به ویژه میوه ها، سبزیجات و محصولات لبنی
شستن کامل دست ها با آب و صابون قبل از غذا خوردن، پس از استفاده از توالت، پس از تعویض پوشک، و پس از دست زدن به حیوانات
تمیز کردن و ضد عفونی کردن سطوح و ظروفی که ممکن است با مدفوع در تماس باشند.
پرهیز از بلعیدن آب در حین شنا یا حمام کردن در استخرها، اسپاها یا آبهای طبیعی که ممکن است آلوده باشند.
مصرف داروهای پیشگیرانه قبل از سفر به مناطقی که ژیاردیازیس بومی است یا شیوع بیماری وجود دارد.

ژیاردیازیـس یک عفونت شایع و قابل درمان است که در صورت عدم درمان می تواند علائم و عوارض ناخوشایندی ایجاد کند. با آگاهی از منابع و راه های انتقال انگل و انجام اقدامات پیشگیرانه می توانید خطر ابتلا را کاهش دهید و از خود و دیگران در برابر این بیماری محافظت کنید.

تاریخچه و اپیدمیولوژی ژیاردیازیـس

پاتولوژی ژیاردیا از دیدگاه تخصصی

آخرین مقالات با موضوع ژیاردیا، در ایران

Giardiasis: Symptoms, Causes, Treatment, and Prevention

Giardiasis is a common intestinal infection caused by a microscopic parasite called Giardia lamblia. It can affect people and animals worldwide, especially in areas with poor sanitation and unsafe water. In this article, you will learn about the symptoms, causes, treatment, and prevention of giardiasis.

What are the symptoms of giardiasis?

Giardiasis can cause a variety of symptoms, depending on the severity of the infection and the individual’s immune system. Some people may have no symptoms at all, but they can still carry and spread the parasite to others. Others may experience:

– Watery, foul-smelling diarrhea that may alternate with soft, greasy stools
– Abdominal cramps and bloating
– Gas and flatulence
– Nausea and vomiting
– Loss of appetite and weight loss
– Fatigue and weakness
– Headaches and low-grade fever

The symptoms usually appear one to three weeks after exposure to the parasite and may last for two to six weeks or longer. In some cases, the infection may become chronic and cause malabsorption, vitamin deficiencies, lactose intolerance, and growth problems in children.

What are the causes of giardiasis?

Giardiasis is caused by ingesting the cysts of the Giardia parasite, which are found in contaminated water, food, or soil. The cysts are resistant to chlorine and can survive outside the host for months. Once inside the intestine, the cysts hatch into trophozoites, which attach to the intestinal wall and multiply. The trophozoites can cause damage to the intestinal lining and interfere with nutrient absorption. Some of them may also encyst and be passed in the stool, continuing the cycle of infection.

The most common sources of giardiasis transmission are:

– Drinking water from lakes, rivers, streams, wells, or other sources that may be contaminated by animal or human feces
– Eating raw or undercooked food that has been washed or irrigated with contaminated water
– Having direct contact with infected people or animals, especially through oral-anal sex or diaper changing
– Swallowing water while swimming or bathing in pools, spas, or natural bodies of water that may be contaminated

How is giardiasis diagnosed?

Giardiasis is diagnosed by testing a stool sample for the presence of Giardia cysts or trophozoites. The stool sample may need to be collected on several occasions, as the parasite may not be shed every day. Sometimes, a duodenal aspirate or biopsy may be performed to obtain a sample from the upper part of the small intestine, where the parasite is most likely to be found.

Other tests that may be done to rule out other causes of diarrhea or to assess the extent of damage to the intestine include:

– Blood tests to check for anemia, electrolyte imbalance, or inflammation
– Stool tests to check for other parasites, bacteria, or viruses that may cause similar symptoms
– Breath tests to check for hydrogen or methane production by the parasite or lactose intolerance
– Endoscopy to examine the inside of the intestine and take tissue samples if needed

How is giardiasis treated?

Giardiasis can be treated with antiparasitic drugs that kill or inhibit the growth of the parasite. The most commonly used drugs are:

– Metronidazole (Flagyl): This drug is effective against both cysts and trophozoites and is usually taken orally for 5 to 10 days. It may cause side effects such as nausea, metallic taste, headache, dizziness, or dark urine.
– Tinidazole (Tindamax): This drug is similar to metronidazole but can be taken as a single dose. It may cause fewer side effects but is more expensive.
– Nitazoxanide (Alinia): This drug is effective against both cysts and trophozoites and is usually taken orally for 3 days. It may cause side effects such as nausea, vomiting, diarrhea, or headache.
– Paromomycin (Humatin): This drug is effective against trophozoites but not cysts and is usually taken orally for 5 to 10 days. It may cause side effects such as nausea, vomiting, diarrhea, or abdominal pain.

Some people may recover from giardiasis without any treatment, but they may still carry and spread the parasite. Therefore, it is recommended to seek medical advice and complete the prescribed course of treatment to ensure complete eradication of the infection.

How can giardiasis be prevented?

Giardiasis can be prevented by following some simple measures to avoid exposure to contaminated water or food and to practice good hygiene. These include:

– Boiling, filtering, or treating water before drinking it or using it for cooking or washing
– Avoiding raw or undercooked food that may be contaminated, especially fruits, vegetables, and dairy products
– Washing hands thoroughly with soap and water before eating, after using the toilet, after changing diapers, and after handling animals
– Cleaning and disinfecting surfaces and utensils that may come in contact with feces
– Using condoms or dental dams during oral-anal sex
– Avoiding swallowing water while swimming or bathing in pools, spas, or natural bodies of water that may be contaminated
– Taking preventive medication before traveling to areas where giardiasis is endemic or outbreaks have occurred

Giardiasis is a common and treatable infection that can cause unpleasant symptoms and complications if left untreated. By being aware of the sources and modes of transmission of the parasite and taking preventive measures, you can reduce your risk of getting infected and protect yourself and others from this disease.