پاتولوژی ژیاردیا از دیدگاه تخصصی

پاتولوژی ژیاردیا یکی از مباحث مهمی است که در درک بیماری زایی این انگل اهمیت دارد که در این متن به آن پرداخته شده است.

تروفوزوئیت‌ های ژیاردیا در روده باریک و دوازدهه زندگی می کنند و ممکن است به داخل اپی تلیویم‌ نفوذ نمایند. اکثراً واکنش آماسی نسبت به انگل وجود ندارد و به نظر می‌رسد که به شکل بی‌ آزار زندگی می‌کند. مخاط روده در بسیاری از بیماران مبتلا به ژیاردیازیس به طور کلی طبیعی است اگرچه در از برخی موارد صاف شدن پرزها و نشانه‌های آماس مزمن دیده می‌شود. تغییرات مخاطی که توسط هاسکین و همکاران گزارش شده است پس از درمان با مپاکرین به شکل طبیعی بازگشت نمود.

به طور کلی در معدودی از بیماران که نشانه‌های بالینی شدید دارند (از جمله سوء جذب) تغییرات مخاط روده و نشانه‌های آماسی شدید است و در بیوپسی؛ ضایعات سلول‌های اپی تلیال، افزایش میتوز و سلول‌های آماسی حاد ممکن است مشاهده گردد.

از ویژگی‌های بارز عفونت ژیاردیایی، پاسخ‌های متفاوت میزبان به آلودگی به انگل است.

به نظر می‌رسد خردسالان و کسانی که گاسترکتومی شده‌اند به عفونت حساس‌تر هستند. همچنین افرادی که اختلالات ایمنی ارثی یا اکتسابی دارند (به ویژه کمبود پا فقدان کامل IgA) مکرراً آلوده می‌شوند و یا به اشکال شدید بیماری مبتلا می گردند.

در این گونه بیماران، پلاسماسل ها در طبقه لامینا پروپرپا نادر هستند و پا اصلا وجود ندارند و دست‌خوردگی مخاط روده و گاهی اوقات فقدان کامل پرزها مشاهده می‌شود. این حالت را اسپروی هایپوگاماگلوبولینمیک نامیده‌اند.

نشانه‌ های آماسی حاد گاهی اوقات با آبسه‌ های کریپت ممکن است در این بیماران بافت گردد. یکی از ضایعات آسیب‌شناسی که در عده‌ای از بیماران مبتلا به ژیاردیازیس همراه با هایپوگاماگلوبولینمیا دیده می شود هیپرپلازی لنفوئید ندولر است. این یافته نخستین بار در سال ۱۹۶۶ به شکل بخشی از پک سندروم بالینی در هشت بیمار شرح داده شده است.

در بررسی پاتولوژی ژیاردیا، اندازه ندول‌ های لنفاوی به قطر ۱ تا ۳ میلی متر مشاهده می شوند. این ندول ها از تجمع لنفوسیت‌های B همراه با مراکز زایگر که فاقد پلاسموسیت هستند، تشکیل شده‌ اند. در زیر مخاط پوششی روده و در لامینا پروپریا زیر مخاط قرار گرفته‌اند.

در نیمی از مبتلایان به هایپوگاماگلوبولینمیا دیررس اکتسابی و گاهی نیز در بیماران دچار فقدان اختصاصی IgA هستند، این ضایعات دیده می شنود. محل شایع این ندول‌ ها معمولا قسمت فوقانی روده باریک است ولی به ندرت در معده و کولون دیده شده است. اندازه ندول‌ ها در اکثر مواقع به قدر کافی بزرگ است و در رادیوگرافی با ماده حاجب به صورت دیفکت‌ های کوچک و گرد تقریباً مساوی، در سراسر ژژونوم و به‌ ندرت ایلئوم انتهایی دیده می‌شود. در گاسترودئودونوسکپی نیز هایپرپلازی ندولر لنفاوی

به شکل ندول‌ های مجزای سفید رنگ در تمام قسمت‌های دوازدهه مشاهده می گردد که با بیوپسی می‌توان وجود این ضایعه را تایید کرد.

علت پیدایش هیپرپلازی ندولر لنفاوی در بیماران مبتلا به هایپوگاماگلوبولینمیا، تحریکات مداوم آنتی ژنیک لنفوسیت‌های B به علت عدم وجود IgA ترشحی است.

در بیوپسی از روده:

کوچک افرادی که عفونت ژیاردیائی دارند تعداد کم و یا زیاد از تروفوزوئیت‌ ها در داخل مجرای روده مشاهده می‌شود اما تعداد انگل معمولاً ارتباطی با نشانه‌های بالینی یا تغییرات آماسی در مخاط ندارد.

کیسه صفرا ممکن است توسط ژیاردیا آلوده شود و به علت انسداد مجرای صفراوی، کوله‌ سیستیت ایجاد گردد.

در نمونه تهیه شده از بیوپسی مخاط متورم آنتر معده ژیاردیا یافت شده است. این حالت ممکن است بیش از آنچه قبلاً تصور می‌شد شایع باشد و با برگشت صفرا یا هایپوکلریدری ارتباط داشته باشد. در بیوپسی کولون و ایلئوم ترمینال، نیز ارگانیسم یافت شده است.

بیماری های انگلی در ایران- تکیاختگان