ژیاردیازیس؛ تاریخچه و اپیدمیولوژی

ژیاردیازیس عفونت روده باریک در اثر ژیاردیا لامبلیا و اغلب بدون نشانه بالینی است اما می تواند به شکل اسهال حاد یا مزمن تظاهر نماید.

تعداد زیاد انگل، در عمل جذب چربیها و ویتامین‌های محلول در چربی، اختلال ایجاد میکند. و ممکن است استئاتوره کم‌خونی، ضعف و کاهش وزن مشاهده گردد.

تاریخچه

ژیاردیا احتمالا برای اولین بار در سال ۱۶۸۱ توسط لوون هوک و سپس در سال ۱۸۵۹ توسط لامبل در مدفوع یک کودک مبتلا به اسهال مشاهده گردید. استیلس در سال ۱۹۱۵ به افتخاز ژیارد و لامبل، نام ژیاردیا لامبلیا را برای این انگل پیشنهاد نمود. تا سال‌های قبل چنین تصور می شد که انگل بی‌آزار است. اما آزمایش های بافت شناسی و بررسی با میکروسکوپ الکترونی، نشان داده است که تروفوزوئیت‌ های ژیاردیا ممکن است به داخل سلول‌های مخاط روده نفوذ کنند.

اپیدمیولوژی ژیاردیازیس

این انگل از تمام مناطق دنیا گزارش شده است اما میزان آلودگی ائسان‌ها در کشورهای مختلف بین یک تا ۲۵ درصد متفاوت است. در مناطق گرمسیر و نقاطی که تراکم جمعیت زیاد و امکانات بهداشتی کم است شیوع بیشتری دارد.
کودکان حدود سه برابر بیش از بزرگسالان مستعد ابتلا به این عفونت هستند. به‌ همین دلیل موارد آلودگی با ژیاردیا در مدارس ابتدایی و یتیم خانه ها بیشتر مشاهده می گردد. مهدکودک محل اصلی بروز همه گیری های مهم ژیاردیازیس و انتقال آن است. کودکان زبر ۵ سال و زنان در سن باروری دو گروه پر خطر در مورد عفونت های شدید ژیاردیایی هستند.
ژیاردیازیس در شیرخواران کوچک‌ تر از ۶ ماه کمتر گزارش می‌شود که احتمالا علت آلودگی کمتر آنها به کیست ژیاردیاست. آلودگی در این سنین اغلب به‌ شکل اسهال بروز می‌کند و تأیید کننده آن است که اولین تماس با انگل سیب بیماری می‌شود.

انسان تنها مخزن شناخته شده انگل است

انتقال بیماری از شخص به شخصی یا از راه مصرف آب و غذای آلوده صورت می گیرد. روابط جنسی به‌ ویژه تماس مقعدی-دهانی می تواند انگل را منتقل کند. چندین گزارش حاکی از افزایش شیوع عفونت ژیاردیائی در بین مردان هم‌جنس ‌باز است.
بررسی اپیدمیولوژی مولکولی ژیاردیا لامبلیا به روش های مولکولی نشان داد که انتقال این عفونت در تهران یک چرخه انسان به انسان است و منابع زئونوتیک نقش فرعی دارند.
بر اساس برخی گزارش‌ها انگل ژیاردیای انسانی می تواند سگ ها را مبتلا کند علاوه این ژیاردیای سگ آبی، رت آبی و گربه ممکن است سبب آلودگی انسان گردد. وجود چنین مخازن احتمالی حیوانی؛ وقوع همه گیری‌ های محدود را می‌تواند توجیه نماید.
در یک مطالعه کنترل شده ارتباطی بین آلودگی به ژیاردیا در انسان با حیوانات خانگی و مزرعه مشاهده شده است. در آزمایش نمونه‌های مدفوع جمع‌ آوری شده از اسب‌ها و گاوها در اهواز و قزوین؛ حدود نصف موارد از نظر ژیاردیا مثبت بودند.
با نفوذ فاضلاب در آب آشامیدنی یک شهر ممکن است عفونت ژیاردیائی به شکل همه‌ گیر بروز کند و باید توجه داشت که کلریزه کردن آب به روش معمول کیست ژیاردیا را نابود نمی‌کند. در برخی از موارد اسهال مسافران، ژیاردیا عامل آن بوده است.

بیماری های انگلی در ایران- تکیاختگان